Grażyna Radwan-Mazur,
Katarzyna Paszczuk
artykuł zamieszczony w miesięczniku Przyjaciel Pies, nr 5/2000
Kiedy już zapadnie decyzja o kupnie psa, trzeba się zastanowić nad naszymi oczekiwaniami i planami wobec nowego członka rodziny. Od tego zależy, gdzie i do kogo zwrócimy się w kwestii zakupu. Kto chce psa wystawiać i bywać z nim na zawodach, musi poszukać rodowodowego, gdyż tylko taki pies może brać udział w imprezach kynologicznych.
Właściciele psów bez rodowodu podczas szkoleń lub wystaw przysłuchują się pełnym ekspresji opowieściom wystawców, przyglądając się, jak wygląda przygotowanie psa do wystawy i nabierają ochoty, by też spróbować. Czasem zwracają się do organizatorów z pytaniem: „Czy mój pies też może być wystawiany?” Usłyszawszy, że wystawy są tylko dla psów z rodowodem, pytają: „Czy nie da się wyrobić rodowodu mojemu psu?” To pytanie pada zdumiewająco często i świadczy o tym, że wielu właścicieli psów nie zdaje sobie sprawy z tego, czym jest rodowód i w jaki sposób pies go otrzymuje.
CO TO JEST RODOWÓD
1. Rodowód to udokumentowane pochodzenie psa. W Polsce rodowody są rejestrowane w Polskiej Księdze Rodowodowej (PKR).
2. Szczenię kupujemy z metryką, czyli tymczasowym dokumentem, w którym znajdują się podstawowe informacje o psie: rasa, nazwa, płeć, maść, data urodzenia, rodzice, hodowca, numer tatuażu. Taką metrykę rejestrujemy w Związku Kynologicznym i po pewnym czasie na jej podstawie otrzymujemy rodowód. Obecnie metryka nie ma czasowego ograniczenia ważności.
3. Od 1990 roku wszystkie szczenięta w miocie otrzymują metryki. Nie istnieją więc tzw. szczenięta nadliczbowe, które metryki nie otrzymały. Do dziś jednak nieuczciwi sprzedający, a za nimi oszukani nabywcy mówią o siódmym szczeniaku z miotu, który tylko dlatego nie ma rodowodu, że był dodatkowy.
4. Wszystkie psy rodowodowe mają w uchu lub w pachwinie wytatuowany numer. Jest on wpisany w metrykę, a następnie w rodowód psa.
5. Nawet szczenięta z wadami jeśli urodziły się w miocie zarejestrowanym w Związku Kynologicznym, otrzymują tatuaż i metrykę. W ich metryce znajduje się nadruk „niehodowlany”.
6. Pies bez metryki lub rodowodu nigdy rodowodu nie otrzyma.
7. Nie każde szczenię po rodowodowych rodzicach jest rodowodowe. Rodzice muszą być zakwalifikowani do hodowli, a miot musi być zgłoszony w Związku Kynologicznym
KWALIFIKACJA DO HODOWLI
Wiąże się z wieloma warunkami. Część z nich jest różna dla różnych ras, dwa są wspólne:
- Pies musi mieć ukończone 18 miesięcy życia ( owczarek niemiecki – 24 miesiące).
- Pies musi trzykrotnie (na trzech wystawach, w tym przynajmniej na jednej rangi międzynarodowej lub klubowej) od trzech różnych sędziów uzyskać oceny hodowlane (owczarek niemiecki – dwie oceny od dwóch sędziów).
Ocena hodowlana to dla psa ocena doskonała, dla suki – doskonała lub bardzo dobra.
U niektórych ras istnieje obowiązek prześwietlenie stawów biodrowych w celu wykluczenia ich dysplazji. Temu wymogowi podlegają m.in. owczarek niemiecki, rottweiler, doberman, bokser, sznaucer olbrzymi, nowofundland, bouvier i owczarek szkocki collie.
Istnieją również psy, głównie ras obrończych, które trzeba poddać obowiązkowym testom psychicznym w celu wyeliminowania z hodowli osobników tchórzliwych i zbyt agresywnych. Należą do nich m.in. owczarek niemiecki, rottweiler, doberman, bokser, sznaucer olbrzymi, bouvier, briard. Poza tym owczarek niemiecki (psy i suki) i doberman (psy) muszą ukończyć kurs Psa Obrończego I stopnia (PO I). Jeszcze do niedawna wymóg taki dotyczył również rottweilerów.
Owczarek niemiecki musi być dodatkowo poddany tzw. przeglądowi hodowlanemu w oddziale Związku Kynologicznego, gdzie zostaje szczegółowo opisany.
Doprowadzenie psa do hodowli, a co za tym idzie dochowanie się rodowodowego potomstwa jest więc trudne. Do hodowli są dopuszczane tylko wyselekcjonowane egzemplarze, które nie odbiegają od ustalonego wzorca danej rasy. Dzięki temu zachowuje się jej cechy charakterystyczne.
A MOŻE BEZ RODOWODU?
O kupnie psa bez rodowodu najczęściej decydują względy finansowe. Jednak kupując takiego psa, oszczędzamy tylko w momencie kupna. Koszt żywienia, szczepień i szkolenia, czyli najogólniej mówiąc utrzymanie psa z rodowodem i bez rodowodu jest dokładnie taki sam. W przypadku tego pierwszego mamy za to więcej możliwości wykorzystania jego zdolności i predyspozycji oraz większe szanse na to, że będzie zdrowy.
Warto zdawać sobie sprawę z tego, że prawie każdy właściciel rodowodowej suki próbował wcześniej założyć hodowlę. Jeśli ma nierodowodowe szczenięta, to znaczy, że ich rodzicami są osobniki niedopuszczone do hodowli. Przyczyny dyskwalifikacji mogą być mało istotne dla przyszłego właściciela psa: braki w uzębieniu, wnętrostwo, wady w umaszczeniu. Ale już dysplazja i wada psychiki (również często dziedziczona), np. nadpobudliwość, bardzo groźna w przypadku psów dużych i silnych, mogą mieć ogromny wpływ na zdrowie i życie zarówno psów, jak i ludzi.
U potomstwa psów hodowlanych ryzyko wystąpienia wad jest o wiele mniejsze niż u potomstwa psów nimi obciążonych i z ich powodu zdyskwalifikowanych.